Aanbesteden in het sociaal domein: meedoen of niet?

Zorginstellingen hebben er al jaren mee te maken, welzijnsinstellingen ook steeds vaker: aanbesteden! Wellicht denkt u nog: dat is toch iets van de bouwsector? Zeker, maar in het sociaal domein komt het ook steeds vaker voor. Onlangs is er onderzoek naar gedaan door adviesbureau KPMG in opdracht van de Gemeente Utrecht. De conclusie: de gemeente hoeft niet per se (Europees) aan te besteden. Men kan ook kiezen voor een subsidierelatie, inbesteden of een ‘open house’.

Gemeentelijke taak

Gemeenten hebben binnen het sociaal domein de taak om dienstverlening op het gebied van welzijn voor ouderen en jongeren te organiseren. U levert deze dienstverlening al jaren. Over de invulling van het aanbod, speerpunten en specifieke problematiek in bepaalde wijken spreekt u verschillende keren per jaar met de gemeente. Wie kent de wijk beter dan u en uw medewerkers?

De behoeften van de burgers kunnen in de loop van de tijd veranderen. Wie had bijvoorbeeld de corona-pandemie zien aankomen? Daarom maakt u over de financiële kant van de dienstverlening ook jaarlijks afspraken met de gemeente. Tot nu toe in de vorm van een subsidie, waaraan de gemeente bepaalde subsidievoorwaarden verbindt. Bijvoorbeeld over de inzet van personeel of over de te bereiken doelen.

Marktwerking

Wij zien een ontwikkeling dat gemeenten voor de inkoop van welzijnsdiensten steeds vaker kiezen voor het instrument openbare aanbesteding, Met als argument: marktwerking. Dat leidt tot commotie. In verschillende gemeenten zijn traditionele welzijnsinstellingen hierdoor ‘weggeconcurreerd’ en nemen andere (grote) instellingen hun plaats in. Het effect: een bedrijfsmatiger organisatie. Of het beter is voor de burger, is de vraag. Immers, is er wel sprake van een markt?

U bent aan zet

Wat kunt u doen? Wij adviseren u zich voor te bereiden. Wellicht speelt marktwerking en aanbesteden al in uw gemeente. Wellicht speelt het nu nog niet, maar dat kan volgend jaar anders zijn.

Voorbereiden: hoe? Vanuit onze praktijk een paar aanbevelingen:

• Overdenk of u deze ontwikkeling zelfstandig aan kunt of is (strategische) samenwerking met andere partijen in de regio slimmer? En welke vorm van samenwerking is passend?
• Heeft u voldoende expertise binnen uw organisatie? Is uw ‘primaire proces’ genoeg slagvaardig en flexibel om mee te bewegen? Maar kijk ook naar uw staf. En zeker ook naar uw accountmanagers die het contact met de gemeente onderhouden.
• Kent u de kostenstructuur van uw organisatie? Denk voor het personeel aan vaste en flexibele contracten, heeft u ‘duur’ personeel of juist niet. Heeft u inzicht in de opbouw van uw kostprijzen, liefst per soort activiteit.
• Hoe denkt u over het ‘productenboek’ van uw organisatie? Of met andere woorden: welke soorten diensten biedt u aan en door welke medewerkers?
• Zijn uw administratieve systemen voorbereid om andere gegevens te registreren? Met name uw cliëntenadministratie: hoe gemakkelijk kunt u bijschakelen? En hoe krijgt u hieruit gewenste managementinformatie, zoals de data of indicatoren die u per maand of kwartaal aan de gemeente dient te rapporteren?
• Hoeveel risico gaat u lopen en is dat wenselijk? Stel dat u een contract verliest door een aanbesteding, wat betekent dit dan? Hoeveel buffervermogen is hiervoor nodig en welke buffer heeft uw organisatie?

Wij als accountants en adviseurs van Van Ree Accountants denken graag met u mee. Onze drive: uw bedrijfsvoering te helpen door onze frisse kijk op cijfers. Neem gerust contact op.

drs. L.M.W. (Leon) van der Vliet RA
accountant medewerker
lvdvliet@vanreeacc.nl