Als ik in de Dikke Van Dale het woordje ‘woonplaats’ opzoek, krijg ik de volgende betekenis: de plaats waar iemand woont. Dat is nogal vanzelfsprekend denken we dan, nietwaar? Maar voor de fiscaliteit is die woonplaats in heel veel situaties van belang en in heel veel situaties ook niet zo gemakkelijk vast te stellen. In deze blog neem ik u graag mee in het fiscale begrip ‘woonplaats’.
De eerste vraag die u stelt is mogelijk de vraag wat het nu eigenlijk uit maakt waar iemand woont. Daar kan ik kort over zijn. Het kan nogal wat uitmaken. De woonplaats is namelijk van belang om te bepalen waar de natuurlijk persoon of de onderneming belastingplichtig is. In zekere zin zal ieder land zoveel mogelijk belasting willen heffen, dus probeert de Belastingdienst een persoon of bedrijf in Nederland te belasten.
De woonplaats is voor een natuurlijk persoon en voor een onderneming van belang om te bepalen waar de belastingplicht is. In de wet staat het volgende: Waar iemand woont en waar een lichaam (een onderneming) gevestigd is, wordt naar de omstandigheden beoordeeld. Die omstandigheden zijn echter niet wettelijk geregeld. Nergens blijkt uit de wet hoe dan bepaald kan worden waar iemand zijn woonplaats is. Daarmee is het een zogeheten ‘open norm’ gebleven die in de jurisprudentie vorm heeft gekregen. Het uitschrijven bij de gemeente in Nederland en vervolgens inschrijven in een ander land, betekent dus niet dat daarmee uw fiscale woonplaats daadwerkelijk is veranderd. Dit is geen doorslaggevend argument, diverse omstandigheden zijn van belang.
In algemene zin volgt uit jurisprudentie van de Hoge Raad dat een natuurlijk persoon zijn fiscale woonplaats heeft in de plaats waarmee hij een duurzame band van persoonlijke aard heeft. Dit algemene uitgangspunt heeft verder vorm gekregen in de jurisprudentie. Wat bijvoorbeeld een rol speelt is waar het gezin verblijft, waar een woning ter beschikking is, waar arbeid wordt verricht, waar geldopnamen of boodschappen worden gedaan en waar medische behandelingen worden ondergaan. Deze omstandigheden zijn slechts een aantal omstandigheden die een rol spelen. Geen enkele omstandigheid is doorslaggevend.
Tot slot is nog van belang dat de wetgeving vol staat met ficties. Per belastingsoort wijken die ficties af en is het dus van belang om na te gaan of een bepaalde fictie aan de orde is. Als een bepaalde fictie aan de orde is, zijn de overige omstandigheden niet van belang. Dan geldt de fictie.
Mogelijk bent u van plan om te gaan emigreren, of gaat u tijdelijk naar het buitenland, of doet u een schenking aan een kind in het buitenland. Weet u niet wat dit betekent voor de belastingheffing? Neem dan contact op met Van Ree Finance Consultants. Wij zijn u graag van dienst!
G. (Govert) Meerkerk
Belastingadviseur
gmeerkerk@vanreefc.nl
