28 oktober 2024

Volg de reeks van blogs over medewerkersparticipatie!

Deel 2: Bonus- en winstdelingsregelingen

Bonus- en winstdelingsregelingen zijn een eenvoudige vorm van medewerkersparticipatie. Deze regelingen zijn toepasbaar ongeacht de rechtsvorm van de onderneming.

Wat is een bonusregeling

Een bonusregeling is een prestatieafhankelijke beloning. Prestatieafhankelijk wil zeggen: afhankelijk van het door een medewerker behalen van tevoren vastgestelde targets. Een bonusregeling is altijd individueel. Met andere woorden: u kent de bonusregeling toe aan de medewerkers, die u ervoor in aanmerking wilt laten komen.

Een voorbeeld van een bonusregeling: alle accountmanagers komen in aanmerking voor een bonus, waarvan de hoogte afhankelijk is van het behalen van tevoren vastgestelde omzetdoelen.

Wat is een winstdelingsregeling

Een winstdelingsregeling is een winstafhankelijke beloning. Winstafhankelijk wil zeggen: afhankelijk van de winst van de onderneming. Een winstdelingsregeling kan individueel of collectief zijn. Collectief betekent in dit verband dat de winstdelingsregeling aan alle medewerkers wordt toegekend.

Voorbeeld: u verdeelt tegen het einde van het jaar een bepaald percentage van de verwachte jaarwinst onder de medewerkers.

Het gaat in beide gevallen om een secundaire arbeidsvoorwaarde als beloning bovenop het gewone salaris.

Arbeidsrechtelijke aspecten

Bonus- en winstdelingsregelingen zij niet bij wet geregeld. De werkgever is vrij om een regeling aan te bieden en onderscheid te maken tussen medewerkers, die wel voor de regeling in aanmerking komen en medewerkers, die er niet voor in aanmerking komen. In het algemeen, maar juist ook met het oog op de uitzonderingen, is het belangrijk om de regeling helder en eenduidig te formuleren zodat deze niet voor meerderlei uitleg vatbaar is.

De vrijheid van de werkgever in het toekennen van regelingen is wel enigszins begrensd door de jurisprudentie (de rechtspraak). Als u als werkgever structureel en zonder voorbehoud een bonus of winstdeling uitkeert, kan de werknemer dit als een verworven recht beschouwen. De bonus is dan een vast onderdeel van de beloning geworden en kan (ongewenst) onderdeel worden van de pensioengrondslag en/of de berekening van de vakantietoeslag.

Om dit te voorkómen is zorgvuldige communicatie naar de betreffende medewerkers noodzakelijk. Stel de regeling telkens voor een afzonderlijk jaar vast en geef daarbij nadrukkelijk aan dat het volgende jaar opnieuw wordt bekeken of er een bonus- of winstdelingsregeling wordt toegekend. Beoordeel vooraf, aan de hand van de CAO en/of de pensioenregeling of de bonus of winstdeling deel gaat uitmaken van een bepaalde grondslag.

De vrijheid van de werkgever is eveneens begrensd tot het maken van objectief te rechtvaardigen onderscheid. Verschil maken tussen een fulltimer en een parttimer door bijvoorbeeld een urennorm te hanteren, die een parttimer nauwelijks kan behalen is geen objectief te rechtvaardigen onderscheid, maar een subjectief onderscheid. Dat mag dus niet. De begrenzing is wat op te rekken door een bepaling op te nemen die voorziet in afwijking van de regeling als een strikte toepassing onvoorziene, dan wel onredelijk nadelige gevolgen heeft voor bepaalde werknemers.

Fiscaalrechtelijke aspecten

De bonus en de winstdeling vormen in fiscale zin loon. Op de toegekende bedragen moeten loonheffingen worden ingehouden..

Onder voorwaarden kan de uitkering worden ondergebracht in de werkkostenregeling:

  • De uitkering kan (mits tijdig) worden aangewezen als eindheffingsloon. De medewerkers ontvangen de bruto bonus dan netto. Voorwaarde is wel dat de uitkering van de bonus gebruikelijk is. .
  • De vrije ruimte in de werkkostenregeling kan worden benut voor het uitkeren van een bonus of winstdeling totdat de vrije ruimte van max. € 2.400 per persoon per jaar is benut. Let op: voor zover de vrije ruimte al is benut voor andere verstrekkingen, dan kan alleen het resterende bedrag nog worden benut voor het uitkeren van de bonus of de winstdeling.

Uitkeringen uit bonus- en winstdelingsregelingen zijn als bedrijfskosten aftrekbaar van het belastbaar resultaat voor de inkomstenbelasting respectievelijk de vennootschapsbelasting.

Wilt u gebruikmaken van de werkkostenregeling, laat u zich dan door ons vooraf informeren over de mogelijkheden en onmogelijkheden in uw specifieke situatie.

Samengevat en ons advies

Anders dan andere vormen van medewerkersparticipatie, kunnen bonus- en winstdelingen toegepast worden ongeacht de rechtsvorm.

De bonus en de winstdeling zijn eenvoudige, geldelijke middelen om medewerkers aan de onderneming te binden. De regelingen bieden u als werkgever veel, maar geen onbeperkte vrijheid. U mag bijvoorbeeld alleen een objectief te rechtvaardigen onderscheid maken tussen medewerkers.

Fiscaal gezien vallen de uitkeringen uit de regelingen onder de loonheffingen. Onder voorwaarden kan gebruik gemaakt worden van de werkkostenregeling.

Als u plannen heeft om een bonus- of winstdelingsregeling op te zetten, neem dan vooraf contact op met onze HR-adviseurs of fiscalisten. Wij zijn u graag van dienst.

Wim Boerman

B.W. (Wim) Boerman RB REP

juridisch adviseur
ook bereikbaar via 0343-415940