Wanneer u gaat scheiden denkt u wellicht niet aan de mogelijkheid dat u tijdens die echtscheidingsprocedure kunt overlijden. U hebt immers al zoveel zaken aan uw hoofd waar u over na moet denken of over moet beslissen. Toch is het aan te raden om hierover na te denken. Dit heeft namelijk gevolgen voor uw nalatenschap. In de meeste gevallen zal het namelijk niet wenselijk zijn dat uw (ex-)echtgenoot van u erft.
Een huwelijk is pas definitief ontbonden wanneer de echtscheiding is ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand. Tot die tijd bent u voor de wet nog steeds met elkaar getrouwd en bent u nog erfgenamen van elkaar. De wet is dan van toepassing op uw erfenis wat inhoudt dat uw (ex-)echtgenoot de gehele nalatenschap erft en uw kinderen, wanneer u die heeft, een vordering op uw (ex-)echtgenoot krijgen ter grootte van hun kindsdeel.
Wanneer u tijdens het huwelijk een testament hebt opgesteld, bevat dit testament in de meeste gevallen de bepaling dat wanneer op het tijdstip van uw overlijden een procedure tot echtscheiding is gestart, uw partner niet van u erft. Ditzelfde geldt voor een geregistreerd partnerschap. Toch is het goed ook wanneer u een testament hebt gemaakt om die bepaling te laten checken op juistheid. Om discussie te voorkomen, adviseren wij u op het moment dat de beslissing tot echtscheiding is genomen, te laten beoordelen of uw testament aanpassing behoeft. Zo kan uw (ex-)echtgenoot bijvoorbeeld nog als executeur zijn opgenomen.
Daarnaast blijft uw echtgenoot, in de meeste gevallen, de wettelijk vertegenwoordiger van uw (minderjarige) kinderen. In dat geval kan uw (ex-)echtgenoot alsnog door middel van het ouderlijk vruchtgenot recht krijgen op een deel van uw nalatenschap. Het ouderlijk vruchtgenot houdt in dat een ouder recht heeft op de opbrengsten van de erfenis van de kinderen, zoals bijvoorbeeld de rente over een erfdeel. Die ouder mag zelf weten wat hij of zij met die rente doet. Dit ouderlijk vruchtgenot kunt u in een testament uitsluiten.
In een nieuw op te stellen testament kunt u bijvoorbeeld:
– expliciet uw (ex-)echtgenoot uitsluiten als erfgenaam;
– een executeur benoemen die uw nalatenschap afhandelt;
– het ouderlijk vruchtgenot uitsluiten.
Er zijn vanuit de rechtspraak recentelijk twee verschillende situaties bekend die op het bovenstaande betrekking hebben, namelijk:
De man had een testament zonder erfstelling. Dat houdt in dat er dus geen specifieke erfgenamen zijn benoemd. Wat dan volgt is benoeming van erfgenamen volgens de wet. De man lag in echtscheiding met zijn (ex-)echtgenote. Deze echtscheiding was nog niet definitief. De man overlijdt geheel onverwachts tijdens de echtscheidingsprocedure. Het testament bevatte ook geen bepaling zoals hiervoor genoemd. Uitkomst van deze procedure was dat de rechtbank heeft bepaald dat de wet moest worden gevolgd en dat daardoor de (ex-)echtgenote en de twee kinderen van de man samen (ieder voor 1/3e deel) gerechtigd waren tot zijn nalatenschap.
U kunt zich voorstellen dat dit met name voor de twee kinderen van de man een hele vervelende uitkomst kan zijn.
Een man en vrouw lagen in echtscheiding. Deze echtscheiding was nog niet ingeschreven in de registers van de Burgerlijke Stand. De vrouw overlijdt tijdens de echtscheidingsprocedure. De vrouw had inmiddels een concept testament laten opstellen door een notaris. In dit concept testament was haar (ex-) echtgenoot uitgesloten als erfgenaam en waren specifieke erfgenamen benoemd. Deze notaris wilde het testament niet passeren totdat er een factuur was betaald. De vrouw heeft deze factuur voldaan maar het testament is nooit getekend. Uit feiten en omstandigheden bleek dat de vrouw van mening was dat met het betalen van de factuur alles geregeld was. De rechtbank heeft uiteindelijk besloten dat in dit specifieke geval het concept testament gevolgd mocht worden voor de verdeling van de nalatenschap.
De keuzes die u maakt, zijn afhankelijk van uw persoonlijke situatie. Wij adviseren u graag. Neem gerust contact met ons op.
Janine Hendriksen,
juridisch adviseur
Ook bereikbaar via 0343-4154940
