3 april 2023

De ANBI-status kent heel wat voordelen voor uw organisatie. Giften aan uw organisatie zijn aftrekbaar voor de schenkers en de ANBI is in beginsel vrijgesteld van schenkbelasting. Maar het is niet alles goud wat blinkt. Inmiddels is er steeds meer discussie over de reikwijdte van het begrip algemeen nut. Een recente uitspraak van de rechter maakt dat weer duidelijk.

Algemeen nut

Volgens een recente uitspraak van de Rechtbank Noord-Holland is het ‘algemeen nut’ een open norm. Volgens de rechtbank moet die norm worden ingekleurd aan de hand van maatschappelijke opvattingen en het spraakgebruik. Voor de rechtbank was het niet voldoende dat een stichting activiteiten verrichtte die door deelnemers positief werden gewaardeerd en een bijdrage leverden aan de samenleving. De stichting richtte zich op iedereen en niet uitsluitend op mensen met een hulpvraag. De positieve effecten van de activiteiten waren daarom bijkomstig volgens de Rechtbank. Dit bleek helaas onvoldoende om de stichting als een ANBI te laten kwalificeren.

Particulier belang vs. Algemeen belang

Het komt dus neer op de vraag welk belang hoofdzakelijk wordt gediend: het algemeen belang of het particulier belang. En als het algemeen belang wordt gediend, moet dat ook rechtstreeks gebeuren. Het is dus niet genoeg als het algemeen belang een bijkomstigheid is. De Hoge Raad heeft een ‘tweetrapstoets’ ontwikkeld om te bepalen of sprake is van een ANBI:

  • Allereerst moet kwalitatief worden gekeken of het algemeen belang rechtstreeks wordt gediend
  • Daarna moet kwantitatief worden beoordeeld of dit ook voor tenminste 90% van de werkzaamheden geldt.

De wet geeft een opsomming van wat wordt gezien als algemeen belang:

  • welzijn,
  • cultuur,
  • onderwijs,
  • wetenschap,
  • onderzoek,
  • bescherming van natuur en milieu,
  • gezondheidszorg,
  • jeugd- en ouderenzorg,
  • ontwikkelingssamenwerking,
  • dierenwelzijn,
  • religie, levensbeschouwing, spiritualiteit,
  • democratische rechtsorde en
  • volkshuisvesting.

Ook een combinatie van twee of meer van de genoemde zaken is mogelijk.

In de genoemde uitspraak ging het specifiek om ‘welzijn’. Onder welzijn vallen met name de doelen die vroeger onder ‘charitatief’ werden gerangschikt, zoals armoedebestrijding, voedselbanken e.d. De instellingen moeten volgens hun doelstelling en met de door hen aangeboden diensten rechtstreeks het welzijn van anderen beogen. Het is niet voldoende wanneer er slechts een bijkomend effect op het welzijn van anderen optreedt. Juist om die reden worden in de literatuur vraagtekens gezet bij deze uitspraak.

Toezicht door de Belastingdienst

De afgelopen tijd lijkt de term ‘algemeen belang’ steeds meer onder een vergrootglas te liggen. Daarnaast heeft de Belastingdienst de laatste tijd het toezicht op ANBI’s opgevoerd. De ANBI-instelling staat dus volop in de spotlights. Denkt u na over de ANBI-status of behoudt u graag uw ANBI-status? Wij denken graag met u mee!

 

Meer nieuwsitems