Fusietoets wordt afgeschaft

Fuseren wordt al vanaf komend schooljaar eenvoudiger (zie ook de brief aan de Tweede Kamer van 20 april 2018). Het is een van de maatregelen van het kabinet om het gemakkelijker te maken om in te spelen op de daling van het aantal leerlingen. Dit is goed nieuws voor besturen in regio’s waar het aantal leerlingen terugloopt. Daar is fuseren soms de enige manier om het onderwijsaanbod in de regio in stand te houden. Scholen waren tot nu toe terughoudend met fuseren, omdat besturen de fusietoets ingewikkeld en ondoorzichtig vinden. Daardoor werden fusies uitgesteld of werd er gekozen voor minder intensieve samenwerking. Het kabinet wil af van die drempel, zodat scholen de ruimte krijgen om hun onderwijsaanbod toekomstbestendig te maken.

Samenwerken en proactief handelen

Vooral het voortgezet onderwijs krijgt de komende jaren te maken met forse krimp. Acht op de tien middelbare scholen hebben komend jaar minder leerlingen. In sommige regio’s loopt het aantal leerlingen met wel 30 procent terug. Dat stelt scholen voor de uitdaging om te zorgen dat er voor de leerlingen voldoende onderwijs is in de omgeving. Samenwerking en proactief handelen is daarbij onontbeerlijk.

Het afschaffen van de fusietoets leidt er overigens niet toe dat er automatisch meer grote scholen komen. Vaak gaat het om bestuurlijke fusies en blijven de leerlingen gewoon in hetzelfde gebouw met dezelfde leraren les krijgen. In sommige situaties is het juist zo dat grote besturen het mogelijk maken om kleine scholen overeind te houden.

Instemming medezeggenschap

Om de fusietoets te vermijden kozen besturen soms voor alternatieve constructies. Daardoor hadden leraren en ouders geen invloed meer op de samenwerking. Door de vereenvoudiging van het fusieproces kan de medezeggenschapsraad (waarin leraren, ouders en leerlingen vertegenwoordigd zijn) gebruikmaken van het instemmingsrecht. Hierbij is het voor ouders, leerlingen en leraren ook van belang dat de effecten van de fusie inzichtelijk zijn. Bij fusie moet een rapport (de zogeheten fusie-effectrapportage) worden opgesteld dat inzicht geeft in de motieven, doelen en effecten van de fusie.

Wetswijziging

Het zal enige tijd vergen om de fusietoets ook uit de wet te halen. Tot die tijd vindt alleen nog een procedurele toetsing plaats. De onafhankelijke toetscommissie CFTO wordt opgeheven, waarbij ook de ondersteuning van de CFTO aan de medezeggenschapsorganen zal komen te vervallen. Voor het mbo en het hoger onderwijs blijft de fusietoets wel gelden. Dit omdat fusies in deze sectoren sneller raken aan de keuzevrijheid van studenten.

Bron: www.rijksoverheid.nl