De ANBI-status: cruciaal voor uw stichting of vereniging

Voor maatschappelijke instellingen is het verkrijgen en/of behouden van de ANBI-status in de praktijk een belangrijk issue. De ANBI-status biedt uw instelling namelijk de mogelijkheid om op een fiscaal aantrekkelijke wijze fondsen te werven. Giften aan een ANBI zijn voor de donateur immers aftrekbaar. Schenkingen en erfenissen kunnen door een ANBI belastingvrij worden ontvangen.

Nederland kent op dit moment zo’n 65.000 ANBI’s. Dat de ANBI-status bij de belastingdienst voortdurend de aandacht geniet blijkt wel uit cijfers: sinds 2008 heeft de belastingdienst ca. 8.700 keer een ANBI-status ingetrokken (bron: antwoorden op Kamervragen). Gelet op deze cijfers dient ook uw instelling alert te zijn op haar ANBI-status.

Om de ANBI-status te verkrijgen of te behouden dient aan een groot aantal wettelijke voorwaarden te worden voldaan. Met enige regelmaat vinden er wijzigingen plaats in deze voorwaarden die de ANBI-status van uw instelling in gevaar kunnen brengen. Het is noodzakelijk jaarlijks aandacht te schenken aan de vraag of nog steeds aan alle ANBI-voorwaarden wordt voldaan. Dit onder het motto: “voorkomen is beter dan genezen”.

Het oordeel of uw instelling in aanmerking komt voor de ANBI-status is allereerst aan de belastingdienst en (onverhoopt) uiteindelijk aan de rechter. Helaas leert de praktijk dat zelfs de belastingdienst niet altijd in staat blijkt om de regelgeving op een goede wijze te vertalen naar de praktijk. De gang naar de rechter moet dan soms noodgedwongen worden gemaakt.

Onlangs nog voerden wij als kantoor met succes een procedure tegen de belastingdienst in een ANBI-zaak. Het betrof hier een nieuw opgerichte stichting die ten doel had de verspreiding van een conservatief-christelijk gedachtengoed waarbij op de ANBI-aanvraag negatief door de belastingdienst werd beschikt. Essentieel in deze zaak was de vraag of dat de stichting met haar werkzaamheden rechtstreeks het algemeen belang diende of slechts indirect. Het was uiteindelijk de meervoudige rechtbank bij het Gerechtshof Den Haag die cliënt op alle punten in het gelijk stelde (zaaknummer BK-14-00770 en BK-14-01019) waardoor alsnog de ANBI-status werd bemachtigd.

Vanzelfsprekend dient een gang naar de rechter als uiterste redmiddel. Daarom is van belang dat zowel voorafgaand aan een ANBI-aanvraag als na toewijzing hiervan wordt getoetst aan de voorwaarden en u zich hierin goed laat adviseren.

Uit o.a. jurisprudentie en onze contacten met de belastingdienst blijkt dat regelmatig terugkerende discussiepunten omtrent de ANBI-status zijn:

1. Bij wie ligt de feitelijke beschikkingsmacht over het vermogen van de instelling, hoe is dit statutair geregeld?
2. Blijkt uit de statuten en de feitelijke werkzaamheden dat de instelling uitsluitend of nagenoeg uitsluitend (d.w.z. voor 90% of meer) rechtstreeks het algemeen belang dienst?
3. Is er sprake van commerciële activiteiten die de ANBI-status mogelijk in de weg staan?
4. Voldoen de statuten van de instelling aan de ANBI-voorwaarden, bijvoorbeeld de doelomschrijving en de bepaling van het liquidatiesaldo?
5. Wordt voldaan aan de informatieverplichtingen via een website zoals verplicht gesteld per 1 januari 2014?

Advies voor de praktijk

Bestuurders van een instelling met de ANBI-status dienen zich bewust te zijn van de voortdurende wijzigingen in de ANBI-regelgeving. Deze wijzigingen kunnen de ANBI-status van uw instelling in gevaar brengen. Het is daarom raadzaam om bij een nieuwe ANBI-aanvraag of bij een reeds bestaande ANBI u fiscaal te laten begeleiden. U kunt hiervoor contact opnemen met uw relatiebeheerder of fiscalist Arjan van der Bok (avdbok@vanreeacc.nl of 0343-415940).