Periodieke giften en voorwaarden in overeenkomsten

Periodieke giften zijn voor maatschappelijke instellingen een gestage bron van inkomsten over jaren heen. Sinds de vereenvoudiging van de voorwaarden van periodieke giften in 2014 zien wij dat in de praktijk meer en meer van deze overeenkomsten gebruik wordt gemaakt. Het is goed te beseffen dat er enkele voorwaarden zijn voor een periodieke gift. Deze voorwaarden worden strikt gehandhaafd zoals blijkt uit recente jurisprudentie.

Van een periodieke gift is alleen sprake als is overeengekomen dat de uitkeringen of verstrekkingen vijf of meer jaren zullen worden voldaan en dat deze uiterlijk eindigen bij overlijden van de schenker. Hierdoor bestaat de wezenlijke onzekerheid die kenmerkend is voor de periodieke gift, en die de periodieke gift onderscheidt van de schenking van een vast bedrag in termijnen.

Recent kwam er een uitspraak dat een overeenkomst waarbij wordt bepaald dat de schenking eindigt als allebei de echtgenoten zijn overlijden niet wordt geaccepteerd voor de periodieke schenking, omdat hierbij de sterftekans <1% en niet aan het onzekerheidsvereiste wordt voldaan. Hier kan echter nog Hoger Beroep worden ingesteld maar geeft al wel een illustratie hoe de voorwaarden van de periodieke giften worden geïnterpreteerd door een Rechtbank.

Soms wil de schenker dat na zijn overlijden de resterende termijnen ineens worden uitgekeerd. In de praktijk bestaat die wens vooral bij giften in natura, bijvoorbeeld bij schenking van een kunstvoorwerp aan een museum, waarbij jaarlijks een evenredig deel van dat kunstvoorwerp in eigendom overgaat. Dit omdat het uitdrukkelijk de bedoeling is dat de eigendom van het kunstvoorwerp uiteindelijk geheel aan het museum wordt overgedragen. Als in een clausule in de schenkingsovereenkomst zelf of in een aanvullende overeenkomst is overeengekomen dat de resterende termijnen bij overlijden ineens worden uitgekeerd, is echter niet voldaan aan het onzekerheidsvereiste. De gift wordt dan niet als periodieke gift aangemerkt. Een gift kan wel als periodieke gift kwalificeren als de schenker in zijn testament een legaat aan de instelling of vereniging opneemt ter grootte van de restende termijnen. In dat geval blijft sprake van een onzekere factor omdat het legaat door de schenker eenzijdig kan worden gewijzigd.

Veel organisaties faciliteren periodieke giften door mee te denken met gevers door middel van advisering of modelovereenkomsten. Wij adviseren u de voorwaarden voor periodieke giften goed in de gaten te houden en indien mogelijk niet af te wijken van de standaardmodelovereenkomsten van Belastingdienst of in overleg met de fiscalisten van Van Ree Accountants te treden bij gewenste wijzigingen om te voorkomen dat de periodieke gift niet classificeert als zodanig in de giftenaftrek.

Bron: Van Ree Accountants en Besluit van 19 december 2014, nr. BLKB2014/1415M Staatssecretaris van Financiën